Pochodzenie i systematyka
Rząd: Drapieżne Carnivora
Podrząd: Psokształtne Caniformia
Rodzina: Psowate Canidae
Rodzaj: Canis
Gatunek: Wilk Canis lupus
Do charakterystycznych cech ssaków drapieżnych należy ich uzębienie, z pokaźnymi kłami, zredukowanymi siekaczami i łamaczami, czyli ostatnim górnym przedtrzonowcem i pierwszym dolnym trzonowcem. Łamacze działają jak nożyce lub sekator odcinając duże kęsy pokarmu, który następnie jest połykany bez przeżuwania.
Rodzina psowatych obejmuje 14 rodzajów, m.in.: dingo, jenot, kojot, likaon, lisy, otocjon, szakal, wilk i pies leśny. Rodzina psowatych występuje na wszystkich kontynentach prócz Antarktydy. Charakterystycznymi cechami budowy psowatych to łapy zakończone tępymi, niewciągalnymi pazurami, kończyny przednie pięcio-, a tylne czteropalczaste, wydłużona czaszka, dość duża puszka mózgowa, duże, trójkątne uszy, spiczasty nos i smukłe, muskularne ciało zakończone długim, zazwyczaj puszystym ogonem, bardzo dobry węch i słuch. Mniejsze gatunki są samotnikami, jak lisy, większe (wilki, likaony, cyjony) żyją w stadach zwanych watahami. W takich stadach jest silnie zaznaczona hierarchia społeczna. Niektóre gatunki tworzą pary monogamiczne. Niezależnie od struktury socjalnej, wszystkie psowate są terytorialne. Zajmowane areały osobnicze i terytoria są znakowane moczem, odchodami i wydzieliną gruczołów zapachowych. W komunikacji wykorzystują głównie sygnały zapachowe i akustyczne, a w kontaktach bezpośrednich - również wizualne.
- Do rodzaju Canis należy
- Canis latrans - kojot
- Canis simensis - kaberu
- Canis aureus - szakal złocisty
- Canis adustus - szakal pręgowany
- Canis mesomelas - szakal czaprakowy
- Canis lupus - wilk szary
- Udomowione formy wilka:
- Canis lupus familiaris - pies domowy
- Canis lupus familiaris dingo (= C. dingo) - dingo
Wszystkie rasy psów pochodzą od wilka, udomowienie nastąpiło prawdopodobnie kilkakrotnie w okresie 35-15 tysięcy lat temu w Azji wschodniej.
- Do 1992 r ze względu na zmienność rozmiarów ciała i ubarwienia wyróżniano w Ameryce Północnej 24 podgatunki a w Eurazji 9 podgatunków wilka, jednak badania genetyczne pozwoliły zredukować tą liczbę do 5 podgatunków północnoamerykańskich:
- wilk polarny C. l. arctos
- wilk meksykański C. l. baileyi
- wilk wschodni C. l. lycaon
- wilk leśny C. l. nubilis
- wilk kanadyjski C. l. occidentalis
- wilk euroazjatycki C. l. lupus
- wilk syberyjski C. l. albus
- wilk rosyjski C. l. communis
- wilk kaspijski C. l. cubanensis
- wilk południowoazjatycki C. l. pallipes
- wilk egipski C.l.lupaster
- wilk arabski C.l.arabs
- wilk włoski C.l.italicus
- wilk iberyjski C.l. signatus
- wilk tybetański C.l. laniger
- wilk ezo C. l. hattai (wymarły)
- wilk japoński C. l. hodophilax (wymarły)
i 12 podgatunków euroazjatyckich:
W Polsce, Europie i części Azji występuje wilk euroazjatycki Canis lupus lupus.