W słowach kilku o wydrze, bobrze i wilku

wilk Canis lupus (Linnaeus, 1758)

Metody rozwiązywania konfliktów

Odszkodowania

Są wypłacane przez Skarb Państwa od 1998 roku. Obecnie aktem prawnym dającym podstawę do wypłaty odszkodowań jest ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. 04.92.880 z dnia 30 kwietnia 2004 r. rozdz. 10). Wojewoda dokonuje oględzin strat, szacuje szkody i wyznacza wysokość odszkodowania oraz dokonuje wypłaty odszkodowania. Odszkodowanie nie przysługuje hodowcom którzy pozostawili inwentarz na noc bez opieki. W razie stwierdzenia szkody należy zabezpieczyć miejsce zdarzenia, aby nie zatrzeć śladów pozostawionych przez drapieżniki, nie zmieniać położenia zabitych zwierząt i zawiadomić instytucję wyznaczoną przez wojewodę do szacowania szkód. Wysokość odszkodowania wyznaczana jest na podstawie aktualnych cen rynkowych panujących w regionie. Województwa, w których występują szkody powodowane przez wilki, różnią się nieco procedurami postępowania w razie wystąpienia szkody, ale w Ministerstwie Środowiska trwają prace nad ujednoliceniem wypłaty odszkodowań. To rozwiązanie doraźnie rekompensuje straty ekonomiczne hodowców, nie chroni jednak przed groźbą następnych strat i nie rekompensuje strat hodowlanych i emocjonalnych.

Eliminacja drapieżników z danego terytorium

W przypadku nagminnych ataków danego wilka lub danej watahy na zwierzęta gospodarskie można wystąpić do Ministra właściwego do spraw środowiska o odstrzał interwencyjny na podstawie art. 56. ust. 1, 4 i 5 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880). W przypadku braku rozwiązań alternatywnych i jeżeli nie spowoduje to zagrożenia dla populacji, Minister może wydać zgodę na odstrzał. To również jest rozwiązanie doraźne, w następnym sezonie dane terytorium może zostać zajęte przez kolejne drapieżniki, które jeśli do ataków doszło wskutek zaniedbań hodowców, również mogą wykorzystać okazję łatwej zdobyczy.

Pasterskie psy stróżujące

To jedna z najstarszych i najskuteczniejszych strategii ochrony stad przed atakami drapieżników. Psy ras stróżujących, takie jak: owczarek podhalański, kuvasz, czuwacz, sarplaninac, charakteryzują się dużymi rozmiarami (ok. 70 cm wysokości w kłębie) oraz sporą masą ciała (ok. 75 kg). Psy te odpowiednio wychowane i przyuczone od szczeniaka mogą być bardzo skuteczną ochroną w ograniczaniu szkód inwentarza wyrządzanych przez wilki. Rodzime owczarki podhalańskie charakteryzują się cechami takimi jak czujność, opiekuńczość, niezależność, inteligencja. Potrafią chronić osobniki zranione, sprowadzać osobniki zagubione oraz szybko i zdecydowanie reagować na niebezpieczeństwo. Warunkiem skuteczności tych psów w ochronie stada jest umiejętne wychowanie owczarka polegające na wytworzeniu więzi socjalnej pomiędzy szczeniakiem a stadem, tak aby pies traktował stado zwierząt gospodarskich jak swoją grupę rodzinną. Skuteczność ochrony stada zależy też od jego wielkości, np. do ochrony stad złożonych z 300 sztuk owiec potrzeba co najmniej 3-4 wyszkolonych psów.

Ogrodzenia siatkowe

To rozwiązanie, aby było skuteczne musi zapobiegać możliwości przeskoczenia lub podkopania przez wilki. Tradycyjne ogrodzenia stosowane w hodowli owiec nie spełniają tego wymogu i zapobiegają jedynie rozpraszaniu się stada. Siatka ochraniająca stado przed atakiem drapieżników musiałaby być ugruntowana do głębokości 50 cm i wysoka na 2,5 m, najlepiej z dodatkiem drutu kolczastego na szczycie. To rozwiązanie jest kosztowne i pracochłonne, może być wykorzystane do ograniczenia i ochrony fragmentu pastwiska w którym stado przebywa w nocy.

Ogrodzenia elektryczne

Składające się z tyczek i specjalnych taśm przewodzących prąd pastuchy elektryczne odstraszają zwierzęta za pomocą impulsów elektrycznych. Aby były skuteczne muszą być odpowiednio umieszczone i dostosowane do ukształtowania terenu. Do ochrony przed wilkami należy użyć pastuchów o taśmach umieszczonych 10-15 cm nad ziemią i każdą kolejną co 15 cm do wysokości 2 m. To rozwiązanie ze względu na ograniczenia w zastosowaniu, potencjalną awaryjność, pracochłonność i kosztowność wykonania również nie jest stosowane na szeroką skale, raczej w połączeniu z innymi formami ochrony.

Fladry

Wąskie kawałki materiału o jaskrawym kolorze, najczęściej czerwonym, nawinięte na sznurek - pierwotnie wykorzystywane przez myśliwych w polowaniach na wilki. Z niewiadomych względów wilki nie przekraczają linii prawidłowo zainstalowanych fladr, więc ich stosowanie można dodać do innych form ochrony inwentarza. Fladrami nawiniętymi na bęben można łatwo ogradzać wypasane na zmieniających się pastwiskach stada owiec lub krów.

Udomowione ssaki kopytne (osły, lamy)

Wprowadzenie do stada pojedynczego osobnika osła lub lamy może być tanią i dość skuteczną formą ochrony stada przed wilkami - gatunki te wykazują silny instynkt stadny i stosują agresywną obronę w przypadku ataku psowatych. Dodatkowo zaniepokojone osły w przypadku zagrożenia reagują donośnym, słyszalnym z odległości kilku kilometrów rykiem.

Najlepszą strategią ograniczania szkód wydaje się być połączenie kilku strategii i przede wszystkim nie pozostawianie inwentarza bez dozoru. A więc zamykanie inwentarza na noc w zabezpieczonej zagrodzie i wypas w ciągu dnia z psami stróżującymi z ewentualnym grodzeniem stada fladrami.


2011 © Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych

Witrynę odwiedziło: osób