Ekologia i behawior
Terytorium
Terytoria wydry maj± zazwyczaj charakter liniowych, biegn±cych wzd³u¿ cieków wodnych, brzegu jezior czy wybrze¿y morskich. Ich wielko¶æ waha siê od kilku do kilkunastu kilometrów i jest zale¿na od obfito¶ci pokarmu, dostêpno¶ci schronieñ i stopnia naturalno¶ci zajmowanego siedliska.
Badania radiotelemetryczne prowadzone w Szkocji wykaza³y, ¿e d³ugo¶æ terytoriów wynosi zwykle 16-39 km, jednak stwierdzono przypadek samca przemierzaj±cego ponad 80 km odcinek strumienia. ¦rednie rozmiary terytoriów samców w Szkocji wynosi³o 38,8 km, podczas gdy w przypadku samic zaledwie 18,7 km. W przeliczeniu na zajmowan± powierzchniê a nie d³ugo¶æ cieku rozmiary terytoriów s± porównywalne z tymi jakie spotyka siê np. u zbli¿onego rozmiarami borsuka czy lisa i wynosz± odpowiednio 63 ha w przypadku samców i 34 ha w przypadku samic.
W przypadku siedlisk nieliniowych (nie biegn±cych wzd³u¿ cieków wodnych) gdzie spotykamy wiêksz± obfito¶æ pokarmu na mniejszych powierzchniach terytoria mog± mieæ zaledwie 2,5 km2.
Zazwyczaj w obrêbie terytorium jednego samca znajduj± siê terytoria 2 lub wiêcej samic, zlokalizowanych na mniejszych dop³ywach czy zbiornikach wodnych, czêsto oferuj±cych odpowiedni± obfito¶æ pokarmu.
Europejskie wydry s± samotnikami i nie zaobserwowano przypadków tworzenia przez nie sta³ych grup. £±cz± siê w pary tylko na krótko w okresie godów. Nawet w populacjach nadmorskich, gdy ich terytoria s± niewielkie i w znacznym stopniu nak³adaj± siê na siebie, poszczególne osobniki zachowuj± odpowiednio du¿y dystans. Dziêki rozbudowanemu systemowi komunikacji zapachowej, bardzo rzadko dochodzi do przypadków bezpo¶rednich interakcji miêdzy osobnikami, pomimo ¿e zazwyczaj ich terytoria w znacznym stopniu siê pokrywaj±.
Walki miêdzyosobnicze zdarzaj± siê niezwykle rzadko. Zdecydowanie czê¶ciej spotykamy jednak zachowania agresywne w przypadku samców ni¿ samic (wyj±tkiem jest tutaj okres rozrodu kiedy samice broni± m³odych).
Komunikacja
Sygnalizacja zapachowa jest jedn± z najwa¿niejszych form komunikowania siê u wydry. W ten sposób osobniki zaznaczaj± granice swojego terytorium, okolice sta³ych schronieñ i nor. Samice intensywnie znakuj± schronienia, w których przebywaj± ich m³ode (unikaj± jednak znakowania miejsc narodzin szczeni±t). Tego typu sygnalizacja ma za zadanie ograniczenie do minimum bezpo¶rednich konfrontacji miêdzyosobniczych. Sygnalizacja zapachowa odgrywa równie¿ istotn± rolê w behawiorze rozrodczym wydry, informuj±c doros³e samce o gotowo¶ci samicy do przyst±pienia do godów. Samce i samice w momencie przystêpowania do godów pozostawiaj± bowiem specyficzn±, galaretowat± wydzielinê, która sygnalizuje ich gotowo¶æ do rozrodu.
Gama g³osów u krajowej wydry nie jest tak bogata jak w przypadku gatunków socjalnych, takich jak arirania czy wydry morskie. Mo¿emy jednak wyró¿niæ u niej kilka ró¿nych rodzajów d¼wiêków:
- prychanie, wydawane w ró¿nych sytuacjach, m.in. podczas obserwacji otoczenia z wody czy kêpy traw.
- miauczenie, mog±ce sygnalizowaæ z³o¶æ czy niezadowolenie w przypadku pojawienia siê innego osobnika.
- "krzyki" bêd±ce oznak± agresji, wydawane np. podczas obrony terytorium i innych terytorialnych zachowañ, w czasie godów czy zabaw m³odych.
- mruczenie, wydawane przez matkê po powrocie do m³odych b±d¼ pe³ni±ce funkcje uspokajaj±ce szczeniêta.
- ciche i g³o¶ne gwizdy, s³u¿±ce do komunikacji miêdzyosobniczej, zaznaczenia swojej obecno¶ci w pobli¿u, np. wydawane przez m³ode i matkê gdy siê od nich oddali.
Schronienia
Zazwyczaj na terytorium wydry zlokalizowanych jest wiele schronieñ wykorzystywanych okresowo podczas penetracji terytorium. Zazwyczaj s± to prowizoryczne schronienia naziemne: w¶ród nadbrze¿nej ro¶linno¶ci (zadrzewieñ i zakrzaczeñ, wysokich ro¶lin zielnych, trzcinowisk i szuwarów).
Du¿o rzadziej spotkaæ mo¿na schronienia podziemne, których budowa i rozmiar zale¿± od siedliska i charakteru pod³o¿a. Wydry rzadko kopi± samodzielnie nory. Zwykle wykorzystuj± nory innych zwierz±t (borsuków, pi¿maków czy lisów). Zwykle tego typu podziemne schronienia znajduj± siê do 1-2 m od wody, czêsto znacznie ponad powierzchni± wody. Wyj¶cie do nor wydry mo¿e znajdowaæ siê pod jak i nad powierzchni± wody, czêsto pomiêdzy korzeniami drzew czy ukryte w¶ród gêstej ro¶linno¶ci. Stawy tworzone przez bobry stanowi± idealne siedlisko dla wydry, zapewniaj±cym odpowiedni± dostêpno¶æ pokarmu, stabilne warunki wodne i schronienia. Dlatego te¿ czêste s± przypadki zasiedlania przez wydry bobrowych ¿eremi b±d¼ nor (czasem wraz z ich w³a¶cicielami).